Terugkijkend op 2017

i-009-016.jpg
Met de leus: 'Meer kans op de gevangenis, dan op hoger onderwijs, is dit het echt het doel van onderwijs? 'WatZouMartinLutherKingDoen'? marcheerden in 2013 mensen in Minneapolis. De strijd om de grote kloof tussen rijk en arm in de VS te overbruggen, gaat onverminderd door. Ook onder Trump. (Foto: Fibonacci Blue/Flickr/cc/by)

Greg Godels

Voor de Verenigde Staten was 2017 niet geheel en al een slecht jaar. Zo konden we constateren dat miljoenen Amerikaanse burgers een positief beeld van het socialisme hebben, terwijl er in dit land niet eens een serieuze partij is die het socialisme uitdraagt. Dit positieve beeld bleek voor het eerst uit een peiling van opiniebureau Gallup, halverwege 2016. Tot verrassing van velen en tot grote schrik van anderen ontdekte Gallup dat meer dan de helft van de 18 tot 29-jarigen een gunstig beeld had van het socialisme.

Uit een peiling van 'The Wall Street Journal' en NBS een jaar later kwam naar voren dat de helft van elke leeftijdsgroep de stelling "De overheid zou meer moeten doen om de mensen te helpen" onderschreef. Deze uitkomst is wellicht nog belangrijker, omdat ze duidelijk maakt wat de bevolking wil, niet alleen de mensen die het socialisme ondersteunen, maar ook als zij het woord 'socialisme' vrezen. Van de 18 tot 29-jarigen was bijna twee derde het eens met de stelling.

Dat de belangstelling voor het socialisme zo spectaculair groeit terwijl er hier geen sprake is van een socialistische of communistische massapartij, is een paradox in de Amerikaanse politiek (en niet alleen in de Amerikaanse). Natuurlijk is deze paradox gedeeltelijk het gevolg van de enorme moeite die de Amerikaanse elites, bedrijven, academische instellingen, veiligheidsdiensten, media en politici gedaan hebben om alle uitingen van het socialistisch denken en organiseren - behalve de allerbraafste - intensief te demoniseren.

Een groot deel van de schuld ligt echter bij links zelf. De linkse beweging is versplinterd in duizenden sekten, clubjes en richtingen die zich vaak laten ringeloren uit angst voor een communistenjacht. De anticommunistische mentaliteit uit de Koude Oorlog blijkt nog steeds diep ingebed in de generaties die aan de meer ruimdenkende millennials voorafgingen. Onder de noemer 'Alles-behalve-communisme' (ABC) worden 'respectabele' vormen van het socialisme wél uitgedragen, zoals utopische coöperaties, het socialisme-via-de-achterdeur van de Democratische Partij, het doorsijpel-socialisme, het academisch leunstoelsocialisme, het socialisme van de ziel, en nog een hele rits aan 'socialismes' die zich verliezen in halfslachtige hervormingen en die het socialisme ergens ver achter de horizon hopen te vinden. Geen wonder dat de heersende klasse 's nachts goed slaapt. (...)

2017: eerder klaar met leven

Voor het eerst sinds het begin van de jaren zestig (toen Medicare en Medicaid nog niet bestonden) daalde de levensverwachting in de VS gedurende twee opeenvolgende jaren. Het hoofd van het Centrum voor ziektepreventie- en bestrijding schrijft deze daling toe aan het toenemend gebruik van opiaten, een verschijnsel dat nauw samenhangt met wanhoop, armoede en vervreemding.

Toen "The New York Times" in 2016 melding maakte van de daling van de levensverwachting, waren onderzoekers verbaasd. Ze zagen de toename van het aantal sterfgevallen als gebruik van het misbruik van opiaten wel, maar de sterftecijfers naar acht van de tien voornaamste doodsoorzaken waren allemaal gestegen, evenals het kindersterftecijfer. De 'Times' onthulde nog iets opvallends, een bevinding die de kern van de zaak raakt: uit een onderzoek van het Brookings Institute bleek dat mannen in de groep met de 10 procent laagste inkomens die in 1950 geboren werden gemiddeld veertienjaar minder zullen leven dan zij die behoren tot de groep met de 10 procent hoogste inkomens. Een schrijnende ongelijkheid!

Het is duidelijk dat Obamacare, het kroonjuweel van de vorige president, helemaal niets gedaan heeft aan deze heel belangrijke oorzaak van vroegtijdig overlijden. Terwijl de strijd voor Obamacare, het redden van dit opgeblazen, bedrijfsvriendelijke, door de farmaceutische industrie gesponsorde, bureaucratisch wangedrocht van een gezondheidsprogramma in 2017 toch de voornaamste inzet was van vakbondsleiders, de Democratische Partij en een hele reeks 'progressieve' organisaties. We zijn diep gezonken!

Meelij met de meelijwekkende types

De opzettelijke blindheid voor de benarde situatie van grote aantallen arbeiders en armen buiten de grootste steden bereikte in 2017 een hoogtepunt, net zoals tijdens de aanloop tot de verkiezingen van 2016. De manier waarop Hillary Clinton haar veronderstelde presidentiële neus stootte door deze verwaarloosde bevolkingsgroep 'deplorables' (meelijwekkende types) te noemen is legendarisch geworden. De elitaire minachting van de kleinburgerlijke progressieven voor de gedecimeerde arbeidersklasse in het Amerikaanse hartland werd nog eens extra aangewakkerd door de bestseller van de durfkapitalist J.D. Vance. Zijn boek 'Hillbilly Elegy', vol jeugdherinneringen, stond zowel in 2016 als in 2017 in de top-10 van bestverkopende boeken in "The New York Times". Als een hedendaagse Horatio Alger vertelt Vance prikkelende verhaaltjes over misbruik, karakterzwakte en achterlijkheid. Vance schildert de meelijwekkende types af als, inderdaad, meelijwekkend.

Een professor aan de universiteit van Fordham publiceerde eind 2017 een op wetenschappelijke feiten gebaseerd antwoord op 'Hillbilly Elegy'. 'Ramp Hollow: The Ordeal of Appalachia' is een verhaal van kapitalistische uitbuiting, verwaarlozing en politiek gekonkel dat Vance's ideeën (geef de slachtoffers de schuld!) weerlegt. Waar Vance alleen maar arrogante verachting projecteert, biedt Steven Stoll, de auteur van 'Ramp Hollow' context en nuance, mededogen en respect. Stoll doet met 'Ramp Hollow' een kansloze oproep aan de uitgebluste progressieven. Het boek zal de bestsellerslijst waarschijnlijk niet halen.

... de eerste keer als een tragedie, de tweede keer als een klucht

Het is onmogelijk om 2017 achter ons te laten zonder na te denken over de nieuwe 'rode schrik', maar dit keer zonder 'roden'. De oude rode schrik was het terreurregime van de heersende klasse halverwege de vorige eeuw, als reactie op de Sovjet-overwinning op het fascisme en het respect dat de Sovjet-Unie afgedwongen had bij miljoenen mensen wereldwijd. De ingebeelde angst voor socialistische overheersing bracht in de bastions van het kapitalisme een hysterische paniek teweeg, die gevolgd werd door meedogenloze maatregelen met tragische gevolgen.

Tijdens het kluchtige Ruslandgate van 2017 herleeft de oude angst, maar deze keer is het de angst voor Rusland als kapitalistische rivaal. De verantwoordelijken voor deze gigantische oplichterij rekenen op het gebrekkige geheugen van de bevolking. Men gaat ervan uit dat de bevolking de rivaal uit de Koude Oorlog massaal verwart met de huidige Russische regering. Voor elke onbevooroordeelde volger van de recente Russische geschiedenis ziet Rusland eruit als een kleinere versie van de VS, met vergelijkbare machtsaspiraties, een vergelijkbare imperialistische zucht naar het veroveren van nieuwe markten, en een ongebreideld militarisme. De geschiedenis leert, aan hen die geen minachting van de geschiedenis hebben, dat deze tendensen kenmerkend zijn voor elk ontwikkeld kapitalistisch land. Ook de Russische 'democratie' lijkt steeds meer op zijn Amerikaanse tegenhanger, die gedomineerd wordt door rijke, machtige elites en ondersteund wordt door laffe, kruiperige media.

Ergens is het een heuglijk feit dat de Russische belangen vaak in strijd zijn met het agressieve en arrogante beleid van de Amerikaanse elites (in Syrië bijvoorbeeld), zodat de Amerikaanse agressie enigszins geneutraliseerd of voorkomen kan worden. Dit neemt echter niet weg dat alleen een gek het indammen van de VS op internationaal gebied synoniem zou verklaren met de anti-imperialistische strijd.

Het demoniseren van Rusland is intussen nuttig voor de heersende elites in de VS. Door Rusland als vijand af te schilderen bereiden ze de bevolking voor op toekomstige confrontaties. Net zoals het Maine-debacle van 1898 de bevolking klaarstoomde voor een oorlog tegen de Spaanse koloniën, moeten de eindeloze verhalen over Russische intriges en Russisch wangedrag het wapengekletter en agressieve sancties rechtvaardigen.

Voor hun eigen doeleinden doen de Democratische Partij en de media gretig mee aan dit project. Ruslandgate heeft de nieuwszenders en de kranten nieuw leven ingeblazen. Het brengen van sensatieverhalen en het zaaien van angst vormen het verdienmodel van de huidige, op entertainment gerichte monopoliemedia.

Natuurlijk is Ruslandgate op maat gesneden voor een politieke partij die ondanks haar enorme beschikking over mensen en middelen grote verkiezingsnederlagen leed. Dat deze verliezen gekoppeld kunnen worden aan externe factoren zoals Russische inmenging komt de Democraten uitstekend van pas. De Democratische Partij - die ideologisch volkomen hol is - heeft elke truc aangewend om het verband te leggen tussen Rusland en de zittende Republikeinse president Donald Trump. De Democraten zijn niet eens van plan om voor de tussentijdse verkiezingen in 2018 een programma te presenteren dat de bevolking ten goede komt. Ze denken deze verkiezingen te winnen door eenvoudigweg Trump en zijn schimmige connecties met Rusland aan te vallen. Voor de Democraten is Trumps neiging tot arrogantie, schandalen en leugenachtigheid een blijvend geschenk. Ze zijn van plan om alleen maar op de man te spelen. Het gaat alleen om Trump, niet om de inhoud.

Terwijl de levensstandaard van de meeste mensen stagneert of daalt, terwijl de klimaatverandering, de toenemende ongelijkheid, racisme en de bloedbaden in het buitenland genegeerd worden in de voornaamste media, wordt het nieuws gedomineerd door het kluchtige gedoe rond Ruslandgate.

Ruslandgate is een geheugensteuntje dat ons eraan herinnert hoe weinig de progressieven zich gelegen laten liggen aan 'progressieve' waarden. Toen ze geconfronteerd werden met het meedogenloze McCartyisme tijdens de rode schrik, stortte de toewijding van deze progressieven aan de kern van de Amerikaanse grondwet als een kaartenhuis in. Nu leiden de progressieven de aanval op fair play, een eerlijke procesgang en de regels omtrent bewijslast. Insinuaties, anonieme bronnen en geruchten vormen de bouwstenen van de anti-Russische hysterie. En de verheerlijking van de FBI, CIA en NSA is schaamteloos.

Dat het gevierde Mueller-onderzoek niets substantieels heeft voortgebracht, behalve een voor de hand liggend feit - Israël bemoeit zich met onze verkiezingen - zou een kalmerende uitwerking moeten hebben op de vele verwarde personen in de VS. Maar dat doet het niet. De Democraten hebben Trump en Rusland nodig. In ieder geval tot de verkiezingen in november.

Mogen wij 2018 allemaal overleven!

Bron: ZZ's blog, 13 januari 2018, enigszins ingekort, vertaling Frans Willems.