Communisten en vakbeweging

"(...) De staking is altijd het voornaamste wapen van het proletariaat geweest. De staking is een bewuste uiting van de klassenstrijd. Maar de stakingen zijn van zeer uiteenlopende aard wat betreft hun oorzaken, hun duur.

Het merendeel der stakingen breekt uit om zuivere beroepseisen, om loonkwesties en werktijden. Zij blijven vaak beperkt tot de arbeiders van één bedrijf en breiden zich slechts langzaam uit tot de arbeiders van eenzelfde industrie en tot die van eenzelfde streek of het hele land. Soms verloopt de lange of korte staking van een bedrijfstak betrekkelijk rustig; meestal kent ze heftige en zelfs bloedige episoden.

Voor een communist heeft iedere uiting van de klassenstrijd een politiek karakter. Dat geldt voor de meest elementaire bedrijfstakstaking. Iedere staking, zelfs de kleine, zelfs een die uitsluitend uitgebroken is om economische en beroepsmotieven heeft altijd een sociale en politieke kant. Daarvan overtuigen zich de arbeiders spoedig zelf, wanneer zij zien dat het burgerlijk staatsapparaat optreedt naast hun werkgever en tegen hun eisen.

De politieke aard van iedere staking, zelfs indien de stakers alleen maar eisen stellen die op hun beroep betrekking hebben, komt duidelijker naar voren in perioden wanneer de bourgeoisie in grote moeilijkheden verkeert, in tijden van economische crisis en politieke onbestendigheid. Dan voegen de eisen van de bedrijfstak zich bij de verlegenheid, waarin de kapitalisten verkeren, en zij kunnen hun weerslag hebben op alle of bijna alle takken van de kapitalistische productie, waardoor de economische crisis verergerd wordt. Maar indien de staking op zichzelf, als uiting van de proletarische strijd, een groot aantal proletariërs meesleept, verhoogt zij de politieke onbestendigheid en brengt een zware slag toe aan het heersers-apparaat der bourgeoisie.

Dat gebeurt op het ogenblik. Iedere grote staking van de laatste jaren is zeer zeker uitgebroken om de inwilliging van eisen. Maar omdat ze uitbraken in een tijd, waarin de imperialistische bourgeoisie tot elke prijs moet rationaliseren en extra-uitbuiten, met het oog op de imperialistische oorlog, en de verzetscapaciteit en het tegenoffensief van de arbeidersklasse moet breken, is elk van deze stakingen een grote politieke slag geweest.

De strijdbaarheid van de stakers is altijd een voorwaarde voor de doeltreffendheid van de staking. Vanuit dit standpunt bekeken is de staking een onvergelijkelijke school voor de klassenstrijd en zij vormt de beste strijders voor het proletariaat. Wij moeten dan ook bijzondere aandacht wijden aan de politieke en organisatie-methoden, die een maximale uiting van de kracht van het proletariaat waarborgen: voorbereiding en leiding van de staking, verbindingen tussen de massa, haar stakings-comité's, de vakverenigingen, de partij; vorming van beschermingsorganen, enz.

(...) Hun min of meer duidelijk naar voren tredende politieke karakter staat de stakers zelf niet altijd helder voor ogen. Met de ontwikkeling van het klassenbewustzijn, met de oprichting van de arbeidersorganisaties (vakverenigingen en partij) beginnen politieke stakingen op te komen. D.w.z., stakingen, waarvan de arbeiders zelf bewust het politieke karakter hebben onderstreept door politieke eisen te verbinden aan de economische eisen en zelfs door de politieke eisen op de voorgrond te stellen. (...)"

Maurice Thorez, De politieke massastaking, januari 1930. Nederlandse vertaling in de reeks "Het vraagstuk van de vakbeweging", uitgeverij Pegasus 1953. Thorez was secretaris-generaal van de Communistische Partij van Frankrijk van 1930 tot 1964.