De opbouw van het socialisme op Cuba.

Werkelijkheid en uitdagingen.

yamila.jpg
Yamila Pita Montes en Bernadette Menu (Foto Manifest/wvdk).
008.jpg
Achter de tafel (vlnr) Alejandro de Mello (vertaler), Yamila Pita Montes (inleiding) en Wil van der Klift (samen met Luc Brusselaars en Bernadette Menu organisatie van bijeenkomst) (Foto: Luc Brusselaars/Werkgroep Cuba Zeeuws-Vlaanderen).

Vanaf midden mei bezocht Yamila Pita Montes, lid van het Europees bureau van het departement Buitenlandse Betrekkingen van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Cuba, een drietal Europese landen. Zij nam ook deel aan het ICS in Brussel van 18-20 mei. Van 21-23 mei verbleef zij in Nederland. De NCPN organiseerde enige activiteiten. Op dinsdag 22 mei nam zij deel aan een openbare bijeenkomst in Terneuzen, georganiseerd door de Werkgroep Cuba Zeeuws-Vlaanderen (*), in samenwerking met de NCPN-afdelingen Brabant en Zeeland.

Manifest sprak met haar.

Wil van der Klift: Hoe houdt Cuba zich staande tijdens de mondiale crisis die ook op Cuba goed merkbaar moet zijn?
Yamila Pita
"Momenteel worden het recht op vrede, zelfbeheer en het genieten van volledige soevereiniteit ernstig geschonden. De wereld staat tegenover een verwoestend, vraatzuchtig internationaal economisch systeem. Reeds tien jaar geleden waarschuwde Fidel dat de voorwaarden geschapen waren voor het losbarsten van een omvangrijke crisis, die vooral de minstbedeelden zou treffen.

Wij beleven momenteel de gevolgen van de losgebarsten crisis in het jaar 2008: massieve ontslagen van de werknemers, toename van de werkloosheid, vooral bij de jeugd, verhoging van de armoede, besparingen in de budgetten voor de basisprogramma's voor gezondheidszorg en opvoeding, een golf van zelfmoorden, om maar enkele gevolgen hiervan te benoemen.

Het is ongetwijfeld een ernstige, diepe en alles omvattende economische, energie- en voedselcrisis, waarvoor geen herstel in zicht is. De vooruitzichten zijn zo somber, dat meer dan één voorspelling zegt dat in het jaar 2012 al deze hierboven benoemde negatieve gevolgen nog zullen toenemen.

Ondanks deze situatie, met een uitbreiding van de Noordamerikaanse blokkade tegen ons land, gaat Cuba vooruit en werkt hard om de voornaamste verworvenheden op vlak van gezondheidszorg, opvoeding, sport, cultuur en andere takken te verstevigen. Wij zijn ons er bovendien van bewust dat in ons geval de wereldcrisis nog bovenop de specifieke uitdagingen van onze realiteit komt. Dit is een bijkomende uitdaging waaraan wij het hoofd moeten bieden, zonder te vergeten dat voor ons de mens de meeste waarde heeft."

Wat zijn daarbij jullie uitgangspunten?
Y.P.
"Communisten moeten het hoofd kunnen bieden aan de actuele uitdagingen en ze oplossen. In het geval van de Cubaanse communisten hebben wij een zeer duidelijk doel: de opbouw en de verbetering van een efficiënt en onomkeerbaar socialisme, dat beantwoordt aan onze realiteit.

Wij verdedigen het socialisme, omdat wij menen dat het in onze omstandigheden het enig mogelijke alternatief is, waarin vaderland, revolutie, onafhankelijkheid en soevereiniteit in elkaar vloeien. Cuba heeft bewezen dat verzet mogelijk is. Het socialisme is niet in crisis, zoals sommigen willen aantonen, maar wel diegenen die het niet konden interpreteren, toepassen en verdedigen."

Kun je dit nader toelichten?
Y.P.
"Wij gaan uit van de ervaring dat het voor ons belangrijk is om onze fouten te zien, te erkennen en te bestrijden. Het tegenovergestelde kan ons leiden naar de nederlaag van de Revolutie en het socialisme. Eerlijke en opbouwende zelfkritiek is een belangrijk instrument voor het opbouwen van een sterk en doorzichtig politiek proces.

Het is echter onmisbaar dat het marxisme-leninisme op een creatieve manier toegepast wordt, als een wetenschappelijk wereldbeeld, dat de werkelijkheid interpreteert en als gids dient voor de revolutionaire transformatie, door de toepassing van het dialectisch materialisme in het onderzoek naar de natuur, de maatschappij en de menselijke ideeën.

Zo profileert de ideologie van de Cubaanse revolutie zich als een levend sociaal fenomeen, dat zich in alle sectoren van het leven manifesteert: in de politieke uitspraken, het cultureel systeem, de opvoeding, de media, de productieve basis, enz. Het is een dynamisch systeem van revolutionaire ideeën, normen, codes en waarden, die de strategische doelstellingen omvatten van de opbouw van het socialisme op Cuba, met een volledig zicht op de werkelijkheid die ons omringt.

De moeilijke jaren van de zogenaamde Speciale Periode betekenden een buitengewone beproeving, die de politieke cultuur van ons volk, zijn onbetwistbare ideologische vorming, zijn eensgezindheid tegenover de partij en de revolutie en de bekwaamheid en moraal van zijn leiderschap herbevestigden."

Dat klinkt mooi. Hoe is het in de praktijk?
Y.P.
"Er ontwikkelden zich in deze periode in de maatschappij ook verschillende slechte zaken, van illegale verdelingsvormen van het sociaal product tot andere manieren die gewoonten kweekten die onverenigbaar zijn met de socialistische maatschappij die wij opbouwen en willen vervolmaken. Deze slechte gewoonten moeten wij overwinnen.

Zoals jullie weten, realiseerden wij de laatste maanden twee fundamentele gebeurtenissen: de viering van ons Zesde Congres en van de eerste Conferentie van onze Partij. Daar analyseerden wij de onmiddellijke taken en de opdrachten op langere termijn van de Cubaanse communisten in hun strijd voor het socialisme. In de overtuiging dat wij zonder haast moeten handelen, maar ook zonder pauze, zoals kameraad Raúl Castro bevestigde."

Wat vormt de kern van de aanpak?
Y.P.
"Een coherente coördinatie tussen de voorgestelde richtlijnen en doelstellingen is dus noodzakelijk. In ons geval, op het ogenblik dat de wereld tegenover een verschrikkelijke crisis staat waarnaar wij al verwezen, is de economische groei meer dan ooit de voornaamste taak en het centrum van het ideologisch werk van de kaders, want hiervan hangt de houdbaarheid en de duurzaamheid van ons sociaal systeem af, zoals Raúl Castro benadrukte op 4 april 2010, in de slotrede van het negende congres van de Vereniging van Communistische Jongeren (Unión de Jóvenes Comunistas - UJC).

Deze economische veldslag betreft de nationale veiligheid, op momenten waarop voedsel, petroleum en andere noodzakelijke producten elke dag duurder worden, terwijl het brutale neoliberalisme magische recepten blijft toepassen om het kapitalisme te redden. De weg is al uitgestippeld en de tactieken moeten met grote omzichtigheid bestudeerd worden, want een misstap kan hoge kosten met zich meebrengen; wij moeten dus met orde, discipline en veeleisendheid te werk gaan."

Staat die nadruk op de sociaaleconomische strijd niet haaks op de noodzakelijke ideologische strijd?
Y.P.
"Het economisch systeem dat in ons land zal zegevieren, blijft zich prioritair baseren op het socialistische eigendom van de gehele bevolking. De gecentraliseerde economische planning en de systematische controle door de staat, de regering en haar instellingen, zijn de waarborgen voor de efficiënte werking van onze maatschappij.

Uitgaande van de actuele omstandigheden en van het voorspelbaar internationaal scenario, richt de economische politiek van Cuba zich op de confrontatie met de economische problemen, door te kiezen voor twee soorten duidelijk benoemde oplossingen, die congruentie aan elkaar vereisen: oplossingen voor een duurzame ontwikkeling.

De eerste moeten een antwoord geven op de problemen met een grotere onmiddellijke invloed op de economische efficiëntie, de motivatie voor het werk en de verdeling van de inkomsten, bijgevolg creëert men de noodzakelijke infrastructurele en productieve voorwaarden die de overgang naar een hogere ontwikkelingsetappe mogelijk maken.

De tweede moeten leiden naar economische onafhankelijkheid op het vlak van voedsel en energie, naar een efficiënt gebruik van het menselijk potentieel, naar een hoge concurrentiekracht in de traditionele producties, alsook de ontwikkeling van nieuwe productie van goederen en diensten van hoge toegevoegde waarde."

Welke politieke en organisatorische garanties zijn er dat de taken kunnen worden uitgevoerd?
Y.M.
"Wij blijven erbij dat onze maatschappij slechts één partij heeft, als instelling die de revolutionaire voorhoede groepeert en als zekere waarborg voor de eenheid van de Cubanen in alle tijden.

Het principe van het eenpartijstelsel verzaken, zou eenvoudigweg gelijkstaan aan legalisering van imperialistische partijen op onze bodem en het principe van de eenheid van de Cubanen opofferen. Wij verdedigen de optie van Martí voor een eenheidspartij. Onze partij is en zal marxistisch- leninistisch en martiaans zijn, de voorhoede van het volk en het fundamentele instrument bij de constructie van onze maatschappij. Zij is tegelijkertijd de partij van alle vaderlandslievende Cubanen, zonder sectarisme, noch discriminatie van gelijk welke soort. Wij moeten vanuit deze principes blijven strijden voor de vorming van een democratischer maatschappij. Dit zal ongetwijfeld bijdragen tot de eliminering van onjuiste en opportunistische houdingen, voortkomend uit de bescherming van nog bestaande valse unanimiteit en formalisme."

Hoe ziet die verdergaande democratisering eruit?
Y.P.
"Om op een concrete en coherente manier de democratie in praktijk te brengen is het nodig om ook sociale voorwaarden te creëren. Om deze democratischer maatschappij te kunnen realiseren, moeten de communisten het voorbeeld geven binnen de rangen van de partij; dat betekent het scheppen van een maximaal vertrouwensklimaat door een brede en eerlijke uitwisseling van meningen, te beginnen binnen onze basisafdelingen.

Democratie volgens onze criteria, betekent noch anarchie, wanorde, improvisatie, een mengelmoes van partijen, fracties, tendensen, noch is zij een geestesgesteldheid van waaruit iedereen maar wat praat en uiteindelijk niets concretiseert.

De waarheid moet openlijk gezegd kunnen worden, maar altijd op de juiste plaats, op het gepaste moment, op een correcte manier en in voortdurend contact met de massa's. De eerste secretaris van onze partij, Raúl Castro, onderstreepte meer dan eens, dat wij 'het oor op de grond moeten houden', moeten weten wat aan de basis leeft! Alleen op die manier kunnen wij een serieuze en doorzichtige dialoog voeren met de bevolking over gelijk welke zaak, hoe gevoelig ook; enkel op die manier kunnen wij een geloofwaardige democratie uitoefenen met concrete resultaten.

Wanneer wij wijzen op het contact met de massa's, schetsen wij geen geheime doelstelling, maar een absolute overtuiging van het belang ervan om de nationale eenheid rond de partij en de revolutie te versterken. Er zijn genoeg desastreuze gevolgen bekend van partijen die zich afscheiden van de werkelijkheid en hun sociale achterban.

Om de nationale eenheid te versterken moeten wij definitief de resten, vooroordelen en alle soorten discriminerende houdingen uitbannen en met kracht artikel 42 van de grondwet van de Republiek naleven, dat discriminatie van ras, huidskleur, geslacht, land van oorsprong, godsdienst, en iedere andere schending van de menselijke waardigheid verbiedt. Dit vereist opvoeding van iedereen op vlak van het gelijkheidsprincipe van alle menselijke wezens.

In die zin is het van levensbelang om de morele autoriteit van de partij te verzekeren, van de militanten en vooral van de leiders. Wij geloven in en zijn overtuigd van het belang van het persoonlijk voorbeeld, altijd uitgaande van bewezen morele, politieke en ideologische kwaliteiten."

(*) Werkgroep CUBA Zeeuws-Vlaanderen
Hoefkensdijk 11 4584 RS Kuitaart
E-mail: brusselaers@zeelandnet.nl