download

Hoe fascistisch is de PVV?

In Engeland organiseert de coalitie 'United Against Fascism' tegen ultrarechts zoals de BNP en de EDL. De laatste groepering betuigde op 30 oktober jl. in Amsterdam haar steun aan Wilders. Op de foto een demonstratie van UAF op 6 november jl. in Londen. (Foto: creative commons by-nc-sa/flickr/Geoff Dexter).
Het fascisme is volgens Dimitrov de "openlijke terroristische dictatuur van de meest reactionaire en meest agressieve groepen van het financierskapitaal. Het fascisme stelt zich ten doel om binnen het land de organisaties van de arbeidersklasse te vernietigen, alle progressieve krachten te wurgen en naar buiten toe de veroveringsoorlog om de wereldheerschappij voor te bereiden en te ontketenen. Deze doeleinden probeert het fascisme te bereiken met terreurmethoden en sociale demagogie."

Maarten Muis

Bij PvdA, GroenLinks en SP heersen nog vooral verbazing over de stormachtige opkomst van de PVV van Geert Wilders. Hun gedrag is als een konijn dat starend in de verblindende koplampen van een aanstormde vrachtwagen gebiologeerd op de weg blijft zitten. Roepen van de kant van de weg dat Geert Wilders een fascist is helpt ook niet. We doen hier een poging eerst de verwarring over het gebruik van het begrip helder te krijgen.

Er worden aan de ene kant documentaires gemaakt, zoals van Zembla op 23 oktober, waarin PVV-stemmers uit dorpen zoals Spijk aan het woord komen. Deze 'gewone' mensen nemen enerzijds duidelijk stelling tegen de sociale afbraak, de uitzichtloze werkloosheid en de arrogantie van (lokale) politieke baronnen, maar zoeken anderzijds de oorzaak in de verhalen over de 'buitenlanders die het allemaal voor niets zouden krijgen' en het levenspeil van de Nederlanders omlaag brengen. In een ander deel van de media wordt Geert Wilders door de 'linkse' cultuurfilosoof Rob Riemen openlijk fascist genoemd en moet zich vervolgens in allerlei bochten wringen om zijn standpunt in verdere interviews te definiƫren. De ideologische verwarring is compleet en vooral de PVV spint daar garen bij.

Manifest neemt met dit artikel een voorschot op een analyse van de PVV waaraan door een NCPN-commissie wordt gewerkt. Het media-optreden van Martin Bosma, ideoloog van de PVV, naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek en de typering van Rob Riemen vragen om een eerste reactie. De kunst daarbij is niet in de valkuilen die door de manier van argumenteren van Geert Wilders en consorten ontstaan te trappen.

Dat cultuurfilosoof Rob Riemen wel in de valstrik van Wilders is terechtkomen is te betreuren. Enkele van zijn opmerkingen snijden de juiste onderwerpen aan. Maar wees eerlijk: valt er nu echt serieus in te gaan op de stelling van PVV-er Martin Bosma, dat Hitler 'links' was? Er is hier sprake van een 'frame': welk argument je er ook tegenin brengt, de manier waarop het gesteld is maakt dat je automatisch gevangen zit in de denkwijze van de PVV. Kritiek zonder aandacht voor de klassenposities in dit ideologisch debat zal de boodschap van Geert Wilders alleen maar versterken. Hij behoudt zo het initiatief en bepaalt de agenda en de inhoud van het debat.

De herhaling, ook in de kritiek van de denigrerende betitelingen van moslims door PVV-ers bevestigen nog weer eens de boodschap. En de functie van die boodschap is het op afstand zetten van islamitische medeburgers, om verlaging van hun uitkeringen, hun voorzieningen en hun rechten makkelijker mogelijk te maken. En laten dat nu ook de uitkeringen, voorzieningen en rechten zijn van iedereen.

Als je Riemens poging tot het definiƫren van fascisme in de NRC van 6 november leest wordt duidelijk dat die de zaak alleen maar verwarrender maakt. Als fascisme teruggebracht wordt tot een techniek van politiek bedrijven, zoals in de opvatting van Riemen: een persoon die via mediamanipulatie streeft naar macht, waarbij de concrete basis van die macht in de klassenstructuur en de economische verhoudingen buiten beschouwing blijft, dan is er niets geduid.

Het fascisme is niet terug te brengen tot de uiterlijke verschijning van een volksmenner als Geert Wilders. In Manifest 17 van 2006 heeft een artikel gestaan van Jan Cleton over toenmalige linkse pogingen de VS als fascistische staat onder leiding van George W. Bush af te schilderen. Daarin gaf hij helder aan waar het werkelijke gevaar voor opkomend fascisme ligt:

"De scheidslijn [tussen fascisme en burgerlijke democratie] wordt steeds dunner. Het kapitalistische systeem in deze fase dwingt daar ook toe. De strijd om de laatste schaarse grondstoffen is in volle gang, met name de zeggenschap over de energiebronnen, zoals olie en aardgas. De strijd om de consument vereist dat zoveel mogelijk gegevens beschikbaar zijn en tegelijkertijd schept men een systeem dat volledige controle over de mensheid mogelijk maakt. Binnen afzienbare tijd zullen mensen van een onderhuidse chip voorzien worden en dat maakt het weer mogelijk het tastbare geld af te schaffen. Alles zal zo ingericht worden dat het ten dienste staat van het kapitalistische systeem en dus wordt alles ondergeschikt gemaakt aan te behalen winst. Of dat ten koste gaat van vele miljoenen, zelfs miljarden mensenlevens maakt ze niet uit, zolang het systeem - en degenen die daar belang bij hebben - maar overleeft."

Met deze inkadering van het begrip fascisme is een fenomeen als de opkomst van de PVV in het juiste perspectief gezet en wordt het ook duidelijk.

Het gegoochel van Martin Bosma in zijn oneliners met de geschiedenis tijdens zijn mediaoptreden staat hiermee in schril contrast. Op YouTube zijn hilarische filmpjes te zien hoe de PVV-ers in de Tweede Kamer debatteren. Martin Bosma rijgt in zijn politieke verhaal allerlei leugens aan elkaar, die vaak zo onzinnig zijn dat alleen een goede cartoon nog weerwoord weet te geven. Het voorbarig opplakken van het etiket 'fascist' maakt de ontmaskering van de PVV-ers alleen maar nodeloos ingewikkeld.

Voordat communisten zich wagen een extreemrechtse politicus als Geert Wilders als fascist weg te zetten, (her)lezen we eerst nog het standaardwerk van Georgi Dimitrov. Bijvoorbeeld op http://www.marxists.org/nederlands/dimitrov/1935/1935fascisme.htm (zie ook het kader). Dan weten we niet alleen hoe en op welke basis we de PVV als fascistisch moeten typeren, maar mocht deze definitie passend zijn, dan weten we ook gelijk hoe er politiek actie tegen te organiseren is. Niet allerlei modieuze straattermen die de PVV bezigt. Gewoon weer openlijk spreken over de noodzaak van eenheid van de arbeidersklasse.

Onderwijl gaat het actuele politieke proces door en zijn het de ervaringen, zoals die van de Haagse buschauffeurs met de PVV over de aanbesteding van openbaar vervoer, die het best de situatie opklaren. We kunnen niet vaak genoeg de beloften herhalen die Wilders voor de verkiezingen over de AOW-leeftijd heeft gedaan. Beoordeel de PVV op haar daden en je weet welk belang deze partij dient. Zij steunt het kabinet Rutte/Verhagen/Wientjes.

Het debat in de media over de PVV blijft vaag zolang we niet ook de belangen van de grote bedrijven onder leiding van de VNO-NCW erbij betrekken. Het succes van de PVV is niet terug te brengen tot de kloof met de culturele elite of te beschouwen als het politieke initiatief van de 'Tokkies'. Het succes van de PVV maakt ook duidelijk dat het fundamenteel fout zit in de huidige kapitalistische samenleving. Laat daarvoor 'Henk en Ingrid' maar aan het woord.

De typering van de PVV moet niet beginnen met allerlei historische vergelijkingen op basis van uiterlijke kenmerken, maar moet starten met een analyse van de klassenverhoudingen in Nederland in de huidige tijd. Uit dat onderzoek, waarvan Manifest al onderdelen in achtentwintig jaargangen heeft gepubliceerd, zijn de echte antwoorden op de politiek van de PVV te halen.

(wordt vervolgd)