De kosten van het overeind houden van de Nederlandse financiële sector zijn nu ongeveer 100 miljard. De regering betaalde recent 22 miljard euro om slechte hypotheekleningen over te nemen van ING. Daarmee komt het totale risico van de staat uit op 94 miljard euro. Dat is bijna 6000 euro per inwoner.
ING mag de goede waardepapieren houden en de bevolking draait op voor de slechte risico's. De belastingbetaler, in ons land merendeels de werkenden en uitkeringsafhankelijken, staat wel voor een groot deel garant voor de verliezen op deze leningenportefeuille, maar profiteert niet van de winst die ING maakt op zijn overige activiteiten.
De sociaaldemocraat Bos kiest dus nu, als eerste in Europa, feitelijk voor de aanpak van Henry Paulson, de Amerikaanse ex-minister van Financiën die de Amerikaanse banken wilde helpen door hun slechte leningen op te kopen. De opkopende partij profiteert op die manier bovendien niet mee als de banken later weer winst zouden maken. Daarom koos ook de Nederlandse regering in eerdere gevallen voor kapitaalinjecties.
Bos betaalt nu 90 procent van de oorspronkelijke waarde voor de slechte leningen van ING. Dat is meer dan de waarde waarvoor de leningen bij ING in de boeken stonden, en veel meer dan de marktprijs voor deze leningen. Toch beweert Bos glashard dat de kans dat de staat er financieel wijzer van wordt 70 procent is. Dat hij niet dacht aan de belastingbetaler toonden de beleggers die vonden dat ING de winnaar was van de overeenkomst. Het aandeel won bijna 30 procent! Of, zoals een woordvoerder van ING opmerkte, "met de Nederlandse overheid hebben we tot nu toe prettig samengewerkt."
Rainer Rupp
De omvang is gigantisch. De financiële gaten die alleen al in de tweede fase van de kredietcrisis in Duitsland aan het licht komen, overtreffen ons voorstellingsvermogen. Der Spiegel maakte bekend dat volgens de Bundesbank en toezichthouder BaFin de twintig grootste financiële instellingen nog steeds zeer giftige waardepapieren hebben met een waarde van bijna 300 miljard euro, waarvan nog maar een kwart afgeschreven kon worden. De rest staat nog steeds als 'spook'kredieten in de boeken.
En dat is klaarblijkelijk nog niet alles, want het ministerie van Financiën gaat er zelfs vanuit dat de gezamenlijke Duitse Bankensector risicopapieren ter waarde van 1 biljoen (1000 miljard) euro in zijn boeken heeft staan. Verder dreigen er nog 'tig' miljarden en meer aan verliezen te ontstaan. Maar het wordt nog erger. Volgens de krant FAZ moeten alleen al de tien grootste Duitse banken de komende 12 maanden ruim 400 miljard euro opbrengen om hun leningen af te lossen.
De bedragen zijn zo hoog en de situatie op de markt voor privaat gefinancierd kapitaal zo gespannen dat financiële specialisten nu al vrezen dat het reddingsplan van de regering voor de Duitse banken van 500 miljard euro (waarvan 400 miljard staatsschuldgaranties/borgstellingen) al spoedig niet meer voldoende zal blijken te zijn. De tien grootste Duitse banken zullen de komende drie jaar ongeveer 900 miljard euro nodig hebben om hun leningen af te lossen.
Onder normale omstandigheden voldoen de banken de oude schulden middels het verschaffen van het daarvoor noodzakelijke geld door het verstrekken van nieuwe leningen/kredieten. Maar de financiële markt is opgedroogd en vrijwel niemand is meer bereid (of in staat, nvdr) om aan banken te lenen, ondanks staatsgaranties. (De banken lossen oude schulden af met de opbrengst van nieuwe leningen of kredieten. Op de balans staan aan de inkomstenkant verwachtingen vermeld, geen reëel bestaande bedragen. Als er dus geen leningen kunnen worden afgesloten of kredieten verstrekt, stort het hele systeem als een kaartenhuis in elkaar. Dit is precies wat er nu feitelijk aan de hand is. Het grote mondiale piramidespel is ingestort. Het kritische moment is gepasseerd (net als bij Madoff die zijn eigen graantje bij het spel, dat hij als insider goed kent net als degenen die met hem in zee gingen, wilde meepikken, nvdr).
Om hun dreigende val af te wenden eisen de banken de oprichting van een staats 'Bad Bank', die alle giftige waardepapieren zal overnemen. (De kosten van het piramidespel, waaraan door sommigen miljarden werden verdiend, moeten worden gedragen door de belastingbetaler, nvdr).
Afgezien van de slordige 50 miljard, die de Merkel(CDU)-regering bereid is uit te trekken ter ondersteuning van de reële economie en het behoud van arbeidsplaatsen, acht de minister van Financiën Steinbruck (SPD) het politiek niet 'haalbaar' meer bankverliezen ter hoogte van honderden miljarden met het vestigen van een 'Bad Bank' te vermaatschappelijken en de belastingbetaler ervoor te laten opdraaien.
Ook in de VS (en met name ook in Nederland, waar Wouter Bos bereid blijkt te zijn om risicopapieren van ING over te nemen. Zie apart kader, nvdr) krijgt de kredietcrisis een nieuwe dynamiek. Ondanks massieve staatssteunter hoogte van 45 miljard dollar en 301 miljard dollar aan schuldgaranties wordt de tweede grootste Bank van de VS, de CitiGroup, wegens verdere verliezen opnieuw door een bankroet bedreigd. Tegelijkertijd waarschuwde Jamie Dimon, president van J.P. Morgan Chase, dat "we het ergste nog niet hebben gehad". De baas van de Centrale Bank (Fed), Ben Bernanke, meende dat al snel "nog meer staatsgaranties en financiële injecties nodig zullen zijn." Het einde is dus nog niet in zicht...
Bron: Junge Welt, 19-1-2009, vertaling Casper van den Herik/Riet Vink.