Duitsland: Een andere politiek of kwartetten

Merkel

Redactie buitenland

"Een periode van zweet en tranen breekt aan", was de nieuwjaarsboodschap van Hambrecht, de baas van het chemieconcern BASF. Hij vertelde de Frankfurter Allgemeinen Sonntagszeitung: "We zitten in een diepe recessie. In een recessie zoals maar weinigen er eerder een hebben beleefd, van een omvang die we ons tot nog toe haast niet kunnen voorstellen."

"En", vulde hij aan (in tegenstelling tot de geluiden uit een eerste bijeenkomst van de nieuwe 'konzertierte Aktion', [een Duitse variant op het poldermodel, MdJ] van mevrouw Merkel voor de kerst), tijdens zo'n kentering kunnen ontslagen vanwege de economische gevolgen voor de bedrijven niet worden voorkomen."

Terwijl kanselier Merkel het ene miljardenpakket na het andere voorstelt om vat te krijgen op de groeiende crisis, eist de zelfbenoemde arbeidersleider van de CDU, de minister-president van Noordrijn-Westfalen, Rüttgers, een "soort Marshall-plan voor de ondernemingen". Hij verwacht al binnenkort "een dramatische stijging van de werkloosheid en faillissementen van tot nog toe gezonde bedrijven".

In deze ernstige situatie wordt in de partijen CDU en CSU, SPD, FDP en de 'Groenen' echter vooral kwartet gespeeld. Want in het super-verkiezingsjaar 2009 gaat het hun vooral om de toekomstige invloed en om de vraag: wie kan met wie, welke kaarten passen bij elkaar? "Oppositie is waardeloos", zeggen zij allemaal. De CDU wil het liefste met de FDP (liberalen), maar ook met de 'Groenen' kan het lukken (zie Hamburg, MdJ) en desnoods opnieuw met de SPD. De FDP wil in ieder geval het baantje van minister van Buitenlandse Zaken na de verkiezingen. De SPD wil meer minister-presidenten (in de bondslanden, nvdr) krijgen, desnoods ook met de partij 'Die Linke'. En mevrouw Künast (een van de kopstukken van de 'Groenen', MdJ) ziet zich na de verkiezingen al 's woensdags na de kabinetsvergadering naar het Kanzleramt (Duitse torentje, nvdr) rijden; "ze durft ook de post van vicekanselier aan", hoorden we haar met nieuwjaar vertellen.

Over politiek-inhoudelijke kwesties vernemen we van bovengenoemde partijen bijna niets. Alleen van de partij 'Die Linke' komt de boodschap over een andere politiek, die na de verkiezingen moet plaatsvinden. Er zijn echter ook genoeg bewijzen voor te vinden dat zulke diepingrijpende veranderingen alleen door druk vanuit de bedrijven en op straten en pleinen te verwezenlijken zijn. Daarom kan de DKP er ook in het nieuwe jaar alleen maar naar streven alles te doen om verzet en buitenparlementaire bewegingen te ontwikkelen.

En daarvoor zijn een hoop aanknopingspunten. Het gruwelijke conflict in het Midden-Oosten, waartegen op 3 januari jl. tienduizenden in ons land protesteerden. En dit jaar zal het Duitse oorlogsbeleid vanwege het optreden van de 'Bundeswehr' in Afghanistan en elders duidelijker in beeld komen vanwege het 'NAVO-veiligheidscongres' binnenkort in München of vanwege de 60e verjaardag van de oprichting van de NAVO in het voorjaar. En velen zijn zich bewust geworden dat fascisme geen mening is, maar een misdaad. Dat tonen de toenemende eisen voor een verbod van de neofascistische NPD en de aanzienlijke antifascistische acties in verschillende regio's aan.

Bovendien zijn er in het kader van de politieke, economische en sociale ontwikkelingen enkele opvallende conclusies getrokken. Geen mens wil meergeloven dat deze staat geen geld meer voor hem heeft. Jaren achtereen werden alle sociale eisen met het argument 'daar is geen geld voor' weggevaagd en nu kunnen binnen een dag miljarden voor steunplannen bij elkaar worden getoverd - voorlopig echter alleen voor de banken en de concerns. Als bijvoorbeeld de vakbonden, Attac en andere linkse organisaties zich met het eigendomsvraagstuk en de democratische controle op de eigenaren (van kapitaal en ondernemingen, nvdr) gaan bemoeien, zal dat van grote waarde voor onze strijd zijn. Want het gaat hier toch om de 'k-vraag': kapitalisme en krisis (dat wordt in het Duits nou eenmaal met 'k' geschreven, MdJ), is het alternatief in deze kwestie alleen maar een zaak van steunmaatregelen?

Niet alleen zijn dit soort thema's en eisen openlijk en deels ook door een meerderheid van de mensen op de dagorde geplaatst. In enkele bedrijven konden door een vastberaden strijd successen worden behaald. Studenten hebben al succesvol tegen collegegelden gestreden en een gedeeltelijk afblazen bereikt. Tienduizenden scholieren zijn tegen het reactionaire schoolstelsel de straat opgegaan. De gebeurtenissen in andere landen, zoals bijvoorbeeld in Frankrijk of nu in Griekenland, tonen aan dat zulke strijdbare acties explosief kunnen zijn.

Met haar programma geeft de DKP goede antwoorden op vele vragen die tegenwoordig ter discussie staan en die de communisten overtuigend in acties en bewegingen kunnen inbrengen. Ze wijst er ook op dat er in dit land meer beweging nodig is om een andere politiek te realiseren. Ja, dit land heeft meer beweging nodig.

Rolf Priemer (oud-hoofdredacteur van de UZ) in Unsere Zeit van 9 januari 2009. Vertaling: Marcel de Jong.