Niek Stam (FNV): "Niemand kan de band ontkennen tussen de 300.000 betogende werknemers van gisteren, en de nee-stem van vandaag"


Is het nu nog niet duidelijk? Handen af van de FLO! (Foto Eva Strausz)  


De nieuwe FNV-voorzitster Agnes Jongerius  

Peter Mertens

Gisteren sprak 62 procent van de Nederlanders zich uit tegen de Europese Grondwet. Volgens de pers voornamelijk om conservatieve en kleingeestige redenen. Reden te over dus om naar Niek Stam te bellen, sectorcoördinator Havens bij FNV Bondgenoten en initiatiefnemer van het vakbondsactiecomité 'De maat is vol!'.

Niek Stam: Hallo Solidair, wij zijn hier net taart aan het eten. We hebben taart besteld voor al onze FNV-medewerkers hier in Rotterdam om het 'nee' te vieren. De rekening sturen we naar FNV-nationaal in Utrecht. Officieel gaf de vakbeweging, de FNV, geen stemadvies. Maar de nationale leiding in Utrecht heeft ons belazerd en heeft een kwartmiljoen euro geïnvesteerd in de ja-campagne door een ja-spotje op RTL4 te financieren. Op het eeuwfeestcongres van de FNV, onlangs in Rotterdam, hebben we daar tegen geprotesteerd. We zijn bij de ingang op zeepkisten gaan staan en hebben ons 'nee' beargumenteerd. En toen is er een peiling gekomen op de FNV-website zelf. Van de FNV-leden heeft 69 procent zich daar tégen de Europese Grondwet uitgesproken. Dat is de stem van de vakbeweging in Nederland, ook al hebben we dus geen middelen gekregen om een nee-campagne te voeren. We gaan de kloof tussen de FNV-top en de basis nu aanklagen. De Waal (ex-voorzitter van de FNV, nvdr) heeft steeds gezegd "ja, maar van het Europees Vakverbond (EVV) moeten we voor zijn". De realiteit is dat meer dan tweederde van de Nederlandse vakbeweging tegen dit Europa van de monopolies is.

De pers beweert dat de Nederlanders voornamelijk om nationalistische en kleingeestige redenen 'nee' hebben gestemd

Niek Stam: (onderbreekt) Onzin. Absolute onzin. De politici begrijpen het nog steeds niet. Net zoals in Frankrijk is de basis hier een sociaal-economisch nee. Alle media trachten vandaag de grote strijdbeweging van vorig jaar te doen 'vergeten'. Op 12 september hebben we met 50.000 arbeiders de Coolsingel in Rotterdam bezet. En op 2 oktober kwamen niet minder dan 300.000 mensen naar het Museumplein in Amsterdam om te protesteren tegen de sociale afbraak.

De politici denken dat de mensen dat vergeten zijn, omdat ze het zelf zo snel mogelijk willen vergeten. Nee hoor, die aanvallen op de arbeidstijd, op de arbeidsomstandigheden, op de pensioenen, op de werkloosheidsvergoeding liggen nog vers in het geheugen van de mensen. Precies een jaar geleden, in juni 2004, hebben 400.000 vakbondsleden deelgenomen aan het vakbondsreferendum over de kabinetsmaatregelen die allemaal op de maat van Lissabon waren gesneden. Van de bondsleden verwierp 97 procent toen de voorstellen van Balkenende. Denk je nu echt dat de mensen dat vergeten zijn? Het nee in Nederland is geen 'rechts' 'nee', het is een nee tegen het Europa dat mensen tot 65 jaar wil laten werken, een nee tegen de loonstop, een nee tegen de totale flexibiliteit.

Trouwens, kijk maar op teletekst bladzijde 450 van de Nederlandse televisie. Je zult er zien dat de arbeidersgemeenten, net zoals in Frankrijk, massaal nee stemden. En ook andersom, in die gemeenten waar het vol met van die kasten van huizen staat, in die gemeenten waar de bazen wonen, daar precies is het ja.

Hoe moet het nu verder?

Niek Stam: Het kabinet in Nederland heeft nooit zo hard gewerkt als delaatste maanden, dat mag men het wel nageven (lacht). Maar het is duidelijk. Het kabinet en de werkgeversorganisaties hebben samen voor 'ja' geijverd. En sinds wanneer zijn er gezamenlijke belangen in dit Europa? Er zijn de belangen van de werkgevers en er zijn de belangen van de arbeiders. Wij moeten nu verdergaan met een brede discussie over Lissabon. In de herfst vorig jaar is die strijd begonnen. Het nee van gisteren zet die voort. In Europa willen de werkgevers hun agenda opleggen. Dat is wat ze in Lissabon bespraken. Dat is wat wij nu verder, meer dan ooit, aan de werknemers dienen uit te leggen. Het is een schande dat men vandaag probeert de nee-stemmers in de rechts-extremistische hoek te duwen. Dat dient om de aandacht af te leiden van die sociaal-economische klassenverschillen. Want dat is waar ze bang voor zijn.

Zondagavond vertelde VVD'er Van Aartsen in een debat op de Nederlandse televisie onthutst: "hebben jullie dat gezien, al die rode vlaggen? Het communisme was dood en begraven en nu staan ze daar weer in Frankrijk." Dat hebben ze ook verteld na onze manifestatie met rode vlaggen op de Coolsingel, toen ook de hamer en sikkel van de NCPN te zien was. De heersende klasse wil niet dat de discussie gaat over welk soort maatschappij we willen. Ze willen niet dat het over Lissabon gaat en de keuze voor een Europa van de arbeiders of een Europa van de monopolies. Precies die keuze moeten we - ook als vakbeweging - nu verdiepen. En, zorgen jullie er maar voor dat dat debat ook in België aan de orde komt.

Bron: Solidair, 2-6-2005.