Meten is weten in Engeland

Demonstratie van leraren.

Door Ron Verhoef

Meten is weten, is het bekende gezegde. Toegegeven het is waar, maar zoals de Engelse leerkrachten nu ontdekken is dat lang niet altijd positief. De Britse overheid wil namelijk steeds meer weten van leerlingen en op steeds jongere leeftijd. Dit moet dan zijn om vroegtijdig problemen te kunnen onderkennen.

Daarbij is het niet langer de school die bepaalt wanneer een kind klaar is voor een toets, maar de overheid die op standaardtijden alle leerlingen een toets laat doen.

Hoe moet dit leerlingen verbeteren? Simpel door te stellen dat een minimum aantal leerlingen de toets moet halen. De school kan daarbij niet sjoemelen omdat zij het niet nakijkt. Idee van de Britse overheid is uiteraard dat de scholen op die manier de kwaliteit van het onderwijs zullen verhogen. Wie dit zo allemaal leest moet haast wel denken dat het een fantastisch plan is. En toch hebben de Britse onderwijsbonden opgeroepen om niet langer te testen. Waarom niet?

Mooie tabellen

Een van de redenen is dat de doelen steeds niet gehaald worden. De nadruk die op de toetsen ligt zorgt er bovendien voor dat er veel tijd verloren gaat. Tijd die niet meer besteed kan worden aan normale lessen. In plaats van meer te leren leren ze dus minder. Met name op het gebied van natuurkunde blijken de resultaten zelfs bedroevend te zijn.

Een voorstander zou er misschien op kunnen wijzen dat op deze manier wel duidelijk wordt welke scholen goed presteren en welke niet. Maar de National Union of Teachers merkt terecht op dat de meeste ouders geen keuze hebben naar welke school ze hun kind sturen. Kinderen gaan meestal naar de school die zich het dichtst bij hun woonwijk bevindt. De kosten van het verder weg brengen is voor gewone mensen immers niet te betalen. En dus leveren de toetsen wel mooie tabellen op, maar er gebeurt verder niets mee. Ook de onderwijskundige waarde van de tests mag in twijfel worden getrokken. Hoewel zowel rekenkunde als taal worden getoetst is het leereffect miniem, of het moet zijn dat de leerlingen een trucje leren in het maken van toetsen.

Toetsen verhogen druk

De bonden stellen echter dat er geen reden is te twijfelen aan het niveau van het Britse onderwijs. Kinderen die opgevoed zijn in het oude systeem blijken namelijk helemaal niet slechter te presteren. Op zich is dat niet verwonderlijk als we bedenken dat de leraren steeds meer tijd aan de toetsen en de voorbereiding ervan moeten besteden. De toetsen vertellen daarom erg weinig over het echte niveau van de leerlingen. Wel veroorzaken ze extra druk. Er moet nu immers steeds vaker en op jongere leeftijd een toets worden gemaakt. En hoewel er dan niet zo heel erg veel van de toets afhangt is het voor de leerling toch altijd weer een stressvolle ervaring om er een te moeten maken.

Bovendien toetsen ze niet de daadwerkelijk opgedane kennis en vaardigheden, maar alleen de mate waarin het kind in staat is om een toets te kunnen maken. Of dat heel erg nuttig is moet sterk betwijfeld worden.

Grote vraag is, wie zit er nu eigenlijk te wachten op die toetsen? Ouders, kinderen, leerkrachten en scholen in ieder geval niet. Zij steken liever meer tijd in het daadwerkelijk verbeteren van het onderwijs.

Overigens riepen de bonden niet op de testen geheel te schrappen, maar zij willen een nieuw systeem. In het huidige systeem worden elk jaar op een aantal scholen (telkens andere) de testen gemaakt. Als de scholen maar een goede afspiegeling zijn van het totaal aantal scholen. Bovendien vinden de bonden dat deze scholen niet langer gebonden moeten zijn aan het halen van hun doelen. In plaats daarvan kunnen de cijfers van de toetsen gebruikt worden om de resultaten van de diverse soorten scholen vast te stellen. De bonden denken dat ook op deze manier een overzicht kan ontstaan van scholen die goed presteren.

Het is opmerkelijk dat de NUT met dit voorstel meegaat als we bedenken dat zij vorig jaar bijna een boycot van de toetsen had ingevoerd. Nu lijkt de NUT dus bereid tot een compromis. Of de door de bonden voorgestelde toetsen zoveel meer informatie geven is overigens maar de vraag! Het algemene principe blijft immers hetzelfde.

De discussie is overigens niet alleen voor Engeland interessant, ook in Nederland wordt er steeds meer en steeds jonger getoetst en ook hier wil de overheid naar nog meer toetsen. Gelukkig kunnen we zeggen dat ook hier de bonden tegen zijn.

Meten mag dan weten zijn, maar of we ook alles moeten en willen weten is een tweede. Een ander beroemd Engels gezegde is immers: "If it ain't broke, don't fix it" (Als het niet kapot is moet je het ook niet repareren) en dat gezegde lijkt veel meer op te gaan voor de Engelse scholen!