Nederland gaat failliet

Van redactie binnenland

Nederland kent, na Noorwegen, de snelste stijging van het aantal faillissementen van alle geïndustrialiseerde landen. Tot en met juli van dit jaar is het aantal bedrijven dat door geldproblemen moest stoppen met 28 procent toegenomen ten opzichte van 2002.

Vermoedelijke oorzaak is dat de Nederlandse economie relatief harder is getroffen dan de economie van andere landen. De vooruitzichten wijzen op een aanhoudend slechte situatie in Nederland in het volgende jaar.

De cijfers voor Nederland schetsen een somber beeld. Na een stabiele stijging in 2002 vertoont het aantal faillissementen nu een progressief stijgende lijn. Vooral door de slechte prestaties in het eerste kwartaal zijn ruim 3.700 Nederlandse bedrijven in de eerste zeven maanden van dit jaar failliet verklaard. Voor heel 2003 worden in Nederland 6.300 faillissementen verwacht, voor volgend jaar 7.200.

In tegenstelling tot eerdere recessies bevindt de top van de ondernemingen zich nu ook in de problemen, na grote investeringen in het buitenland. Dat gaat in Nederland op voor alle sectoren die kampen met een toenemend aantal faillissementen. De economische neergang treft vooral de regio's Randstad, Noord-Brabant en Gelderland, samen goed voor circa tweederde van het Nederlandse bedrijfsleven.

Nederlandse industrie aan rand afgrond

Recent onderzoek van Berenschot toont aan dat in de Nederlandse maakindustrie 200.000 banen op het spel staan. Onder maakindustrie wordt ruwweg de machine-, apparaten-, instrumenten-, auto-, video-, optiek- en telecomindustrie verstaan. Deze sector is in Nederland voor 40 procent in Brabant en Limburg geconcentreerd en zorgt daar voor 145.000 directe banen. Daarvan staan 100.000 banen bloot aan verhevigde internationale concurrentie en "staan minstens 40.000 banen op het spel".

De verdwijning van elke industriële baan gaat gepaard met het verlies van een indirect afhankelijke baan, bijvoorbeeld in de zakelijke dienstverlening, is een realistische vuistregel. Zo komt Berenschot op "een gigantische bedreiging van 80.000 banen" in Limburg en Brabant. De hardste klappen worden voorzien in de eerstkomende jaren. De bedreiging voor de Nederlandse industrie is op dit moment heel groot.

Aantal werkzoekenden dit jaar sterker gestegen

De werkloosheid stijgt, in samenhang met deze ontwikkelingen, sneller dan het Centrum voor Werk en Inkomen (CWI) begin dit jaar had verwacht. Toen voorspelde het voormalige arbeidsbureau nog dat het aantal werkloze werkzoekenden eind 2003 zou zijn opgelopen tot 645.000. In oktober werd dit aantal reeds overschreden. De teller stond toen op 648.600. De nieuwe prog-nose van het CWI luidt dat het aantal werkloze werkzoekenden aan het einde van dit jaar tussen de 665.000 en 670.000 zal bedragen. Begin dit jaar werd gerekend op 735.000 werkloze werkzoekenden eind 2004. Het verwachte aantal is nu 750.000. Tot en met oktober werden 746.600 werkzoekenden ingeschreven, 'de hoogste instroom van de laatste jaren'. Uitgedrukt in een percentage van de beroepsbevolking (Nederlanders tussen de 15 en 65 jaar) lag het aantal werkloze werkzoekenden in oktober volgens het CWI op 8,6 procent.

bron: FD, 24/25/28-11-2003