Jongeren massaal tegen de oorlog en voor werk

Vijftigduizend deelnemers aan Europees Sociaal Forum

Demonstratie in Parijs op 15 november 2003.
Fotos: John Catalinotto

 

Van de redactie buitenland

De hoofdredacteur van Workers World, John Catalinotto, nam deel aan het Europese Sociale Forum (ESF), dat van 12 tot en met 16 november in Parijs gehouden werd. Meer dan vijftigduizend mensen, onder wie velen van buiten Frankrijk, schreven zich in voor de forumdiscussies. Het hoogtepunt was een protestdemonstratie op 15 november, waaraan honderdduizend mensen deelnamen.

Workers World: Wat is het belangrijkste resultaat van het ESF voor de beweging in de Verenigde Staten?

John Catalinotto: In de slotconclusie roept het ESF op tot een actiedag op 20 maart 2004, waarbij opgeroepen wordt tot een einde van de bezetting van Irak en het terugtrekken van de buitenlandse troepen. Hieruit blijkt dat de antiglobalistische bewegingen en alle andere progressieve bewegingen die deel uitmaakten van het forum gezamenlijk stelling nemen tegen de voortdurende bezetting van Irak.

In de Verenigde Staten hebben zowel de 'ANSWER'-coalitie en 'United for Peace and Justice' plannen aangekondigd voor manifestaties op die dag om hun steun te betuigen aan het ESF. De meeste vredesbewegingen in de verschillende landen hadden al soortgelijke voorstellen gedaan die tijdens het Forum zijn aangenomen. Tijdens de bijeenkomst van het World Social Forum in het Indiase Mumbai (Bombay) in januari 2004 zal het voorstel weer ter tafel komen in de hoop dat de wereldactiedag kan worden uitgebreid naar Latijns-Amerika, Azië en Afrika.

Het ESF heeft ook zijn steun uitgesproken voor acties die in het leven zijn geroepen ter verdediging van de sociale voorzieningen in Europa die onder vuur zijn komen te liggen. Dit houdt in dat de antiglobalistische bewegingen, die in Europa veel groter en actiever zijn dan in de VS, samen zullen werken met de vakbonden om te protesteren tegen bezuinigingen op de pensioenen, tegen arbeidsduurverlenging, werkloosheid, enz. Sommige vakbonden roepen op tot een algemene staking.

Het ESF is een bonte verzameling van organisaties, een "beweging van bewegingen". Sommige conservatievere groeperingen zien liever dat het Forum zich beperkt tot het debat en dat het niet deelneemt aan de daadwerkelijke strijd. Vertegenwoordigers uit de groeperingen die zich meer oriënteren op de strijd zeiden me dat ze het aannemen van deze twee actievoorstellen beschouwen als een overwinning van hun stroming.

Twee gebeurtenissen die zich tijdens het ESF voordeden vestigden de aandacht nog eens extra op Irak. De Britse 'Stop the War Coalition' en haar bondgenoten riepen op tot actie tegen het bezoek van Bush van 19-21 november. Dit staatsbezoek kon uitdraaien op een compleet debacle voor het agressieve partnerschap van Bush en Blair. Het Britse parlementslid, George Galloway, die vanwege zijn anti-oorlogsstandpunt uit de Labour Party verbannen is, ontving veel bijval van de duizend aanwezigen tijdens de ESF-vergadering waarbij hij het aanstaande evenement uit de doeken deed.

De andere gebeurtenis was de autobom in de Italiaanse basis in Irak. In Italië greep de regering van Berlusconi dit incident aan om met behulp van het mediamonopolie de patriottistische gevoelens op te zwepen, met enigsucces. Peilingen toonden echter aan dat 60 procent van de Italianen ervoor is om de troepen terug te trekken, en 40 procent gaf aan bereid te zijn hiervoor actie te voeren.

Meer dan een dozijn Italiaanse organisaties die het ESF bijwoonden, inclusief de Partito Communista Rifondazione, sloegen de handen ineen om op te roepen tot protestdemonstraties in heel Italië op 22 november. Ze verwachten een hoge opkomst die hun eis voor de terugtrekking van de Italiaanse troepen kracht zal bijzetten.

WW: Kon je een algemene indruk krijgen van het ESF, en hoe was die?

JC: Je moet je voorstellen hoe uitgebreid het evenement was en hoe moeilijk het was om een algemene indruk te krijgen. Tienduizenden mensen waren verspreid over stadswijken in Parijs, voornamelijk in de oude 'Rode Zone', waar tientallen jaren communistische burgemeesters verkozen werden. In elke wijk waren er tientallen grote en kleinere ontmoetingsplekken waar grote plenaire vergaderingen, kleinere seminars en nog kleinere workshops georganiseerd waren, soms op een paar kilometer van elkaar.

De deelnemers zetten dit Forum af tegen dat in het Italiaanse Florence van vorig jaar, waar een enkel ontmoetingscentrum in een veel kleinere stad de toegankelijkheid en het vervoer veel gemakkelijker maakten.

De stuurgroep van 'ANSWER' had mij gevraagd haar te vertegenwoordigen op vergaderingen van de Europese Anti-oorlogscoördinatie. Daar ben ik naartoe gegaan en ook naar enkele daaraan verbonden plenaire sessies: een plenaire bijeenkomst over Latijns-Amerika, een seminar over de rol van de NAVO, en naar de workshop 'De energiecrisis en de oorlog'. Ik liep mee in de betoging van 15 november en nam deel aan de slotvergadering van de sociale bewegingen op 16 november. Ook nam ik deel aan een enthousiaste solidariteitsbijeenkomst met Cuba op 11 november, die officieel geen deel uitmaakte van het ESF.

Deze kleine selectie van anti-imperialistische evenementen biedt een inzicht in het ESF, maar er waren meer dan duizend bijeenkomsten over van alles en nog wat die ik niet kon bijwonen, waaronder die over het milieu, de vakbondsstrijd, het feminisme, de rechten van homo's, bi- en transsexuelen en de strijd van de immigranten en de antiracisten.

Mijn algemene indruk is dat er massa's jonge mensen zijn, zelfs in de imperialistische landen, die sociale rechtvaardigheid wensen en die een bloedhekel hebben aan oorlog. Een meerderheid van hen is bereid zich in te zetten voor de strijd; afgelopen winter namen ze deel aan de massale vredesdemonstraties en ze zullen de bezetting van Irak blijven bestrijden.

Er is sprake van minder solidariteit met de Palestijnse vrijheidsstrijd en met de gewapende strijd in bijvoorbeeld Colombia dan met de meer pacifistische bewegingen van wat de 'civil society' is gaan heten.

Er bestaat wat verwarring over de rol van de Europese imperialistische landen, met name Frankrijk en Duitsland, omdat veel mensen van mening zijn dat zij een 'vriendelijker', 'gematigder' imperialisme vertegenwoordigen.

Anderen zijn van mening dat dit alleen maar zo lijkt omdat de Verenigde Staten nu eenmaal zo'n grote militaire macht zijn en zich zo agressief opstellen. Een van de weinige seminars waarbij dit punt uitgebreid aan de orde kwam werd georganiseerd door de Communistische Partij van Griekenlandmet deelname van de communistische partijen van Turkije en Portugal en enkele andere progressieve bewegingen. De sprekers vielen zowel de NAVO als het idee van een Europese militaire macht aan, die pro-imperialistisch zou zijn.

Als vertegenwoordiger van het Internationaal Actie Comité (IAC) vroegen de organisatoren van een workshop mij om verslag te doen van de demonstratie ter ondersteuning van Slobodan Milosevic' inspanningen om zichzelf en Joegoslavië te verdedigen tegenover het NAVO-tribunaal. Misschien was dit de enige workshop waar deze kwestie een voor honderd procent welwillend gehoor zou vinden.

Veel van de politieke verwarring omtrent deze kwesties komt voort uit de positie van meer sociaal-democratische richtingen binnen de leiding van het ESF. Deze groeperingen gebruikten administratieve kunstgrepen om discussies over bijvoorbeeld Latijns-Amerika, waar veel revolutionaire onrust heerst, te beperken tot maar zes vergaderingen van belang, en Cubaanse deelname aan het ESF werd voorkomen.

WW: Je zei dat er een solidariteitsbijeenkomst met Cuba was?

JC: In het voorjaar van het vorige jaar vond er een groot propaganda-offensief plaats van het wereldwijde imperialisme, nadat de Cubaanse Revolutie zichzelf verdedigde met een stevige aanpak van contrarevolutionairen. Een clubje van minder bekende Europese intellectuelen viel over Cuba heen vanwege deze gedecideerde defensieve acties. Ook de leiders van de Franse Communistische Partij, natuurlijk die van elke sociaal-democratische partij, en zelfs de leiding van de Italiaanse Partiti Communista Rifondazione deden mee aan deze aanval, hoewel veel stromingen binnen deze partijen en veel leden er niet mee zouden instemmen.

Uiteindelijk legde de Europese Unie Cuba sancties op, hetgeen een immorele aanval op het Cubaanse volk is.

Tijdens een geïnspireerde en enthousiaste bijeenkomst in een volgepakt vakbondsgebouw in de wijk Pantin luisterden ongeveer duizend toehoorders naar sprekers van bewegingen uit heel Europa en delen van Latijns-Amerika die blijk gaven van hun solidariteit met Cuba. Veel Franse organisatoren onder wie vroegere verzetsstrijders tegen de nazi's en verschillende vakbonden waren aanwezig. Er waren echter geen vertegenwoordigers van de belangrijkste linkse partijen in Frankrijk, van de Communistische Partij noch van de Revolutionaire Communistische Liga bijvoorbeeld.

Het was ironisch dat een van de best verkopende artikelen tijdens het ESF het Che Guevara-T-shirt was. Veel jonge deelnemers identificeren zich met Che als de heldhaftige guerrillastrijder, en terecht. Che's doel was echter niet om al strijdend te sterven, maar om de macht te verwerven voor de arbeiders en de boeren. Hij verwachtte van de arbeiders en de boeren dat zij deze macht in hun nieuwe staat verdedigen zouden.

Het verheugde de deelnemers aan de plenaire bijeenkomst over Latijns-Amerika bijzonder om te ervaren dat er ook in de Verenigde Staten krachten zijn, met name het Internationaal Actie Centrum en de 'ANSWER'-coalitie, die hun solidariteit betonen met Cuba en met de vijf Cubaanse politieke gevangenen die in de VS vastgehouden worden. "Een strijd binnen de Verenigde Staten geeft ons hoop", zo zei een van de deelnemers.

Het ESF geeft ons hoop, en met name de hoge opkomst van jongeren binnen de progressieve bewegingen, die zich te weer stellen tegen de imperialistischeoorlog en die bereid zijn om de sociale verworvenheden te verdedigen. Het geeft hoop aan iedereen op de wereld die ervan overtuigd is dat alleen met strijd voor het socialisme deze doelen bereikt kunnen worden. Door deelname aan de debatten, maar meer nog door het deelnemen aan de strijd tegen de hedendaagse heersende machten kunnen we de zaak van het socialisme vooruit helpen.

Workers World News Service, 27 november 2003, vertaling Frans Willems.