Oorlog en voorzitterschap

Grieks voorzitterschap onder druk van Griekse bevolking die echt tegen de oorlog is en dat keer op keer toont.  

 

Door Anna Ioannatou

In de nu bijna anderhalf jaar na de aanslagen van 11 september 2001 is er heel wat gebeurd dat op het eerste gezicht tegenstrijdig lijkt. Toen schaarden alle landen van de Europese Unie (EU), plus een aantal landen buiten de EU zich achter de VS in een 'antiterroristisch bondgenootschap'. Hoe staat het nu?

Wetten werden aangenomen, troepen naar Afganistan gestuurd, de waarden van de 'vrije wereld' zouden op het spel staan en zouden doelwit geworden zijn van het internationale terrorisme. Lijsten werden opgesteld van de 'schurkenstaten'. Ook de Griekse regering deinde mee, plus de 'oppositie'. Iedereen moest 'Amerikaan zijn' in die dagen, zo luidde het motto, en het Griekse establishment plus kleinere politieke meelopers maakten zich ernstig zorgen over het alom aanwezige anti-amerikanisme onder de bevolking van het land. Griekenland moest meer een westerse natie worden en de Grieken moesten ophouden het buitenbeentje van de EU te zijn.

Het beeld is echter behoorlijk veranderd nu, zo'n 17 maanden later. Midden in de drukke voorbereidingen voor de oorlog tegen Irak en tijdens het nauwelijks een maand oude Griekse voorzitterschap van de EU verklaarden acht landen helemaal achter de VS te staan (vijf lidstaten van de EU, Groot-Britannië, Spanje, Portugal, Italië en Denemarken en drie nieuwe toetredingslanden, Tsjechië, Hongarije, Polen). De Griekse premier en tevens fungerend voorzitter van de EU had dit nieuws uit de kranten en voelde zich geschokt en gepasseerd. Achter zijn rug om werd de Europese eenheid verbroken. Het gemeenschappelijk buitenlands beleid werd een aanfluiting! De Griekse premier betreurde het ten zeerste, dat deze 8 landen zich openlijk aansloten bij de Amerikaanse oorlogsinspanningen. Tussen haakjes: het pro-amerikaanse besluit van de 'nieuwe' drie (Tsjechië, Hongarije, Polen) werpt een interessant licht op de veranderde machtsconstellatie in Europa na de uitbreiding van de EU naar het oosten, temeer daar nog twee landen, Slowakije en Roemenie, die tot een toekomstige uitbreidingsgolf behoren, ook verklaarden de VS te steunen.

Vorig jaar november echter hebben alle leden van de NAVO, dus ook de Griekse regering, de Verklaring van Praag ondertekend, waarin staat dat een preventieve oorlog mag tegen landen, die de NAVO uitkiest. En nu speelt Griekenland, samen met de andere negen 'weigeraars' de vredesduif. Niemand heeft het meer over het misplaatste anti-amerikanisme van de Griekse bevolking en mensen met hoge regeringsposten verkondigen in het openbaar dat ze mee zullen doen aan de groots opgezette anti-oorlogsbetoging van 15 februari. In de Griekse media varieert het anti-amerikanisme van rustig tot woedend. Het hele land, regering incluis, is nu voor de vrede.

Vrede in oorlogsgewaad

Maar is dit nu echt zo? De Griekse minister van Buitenlandse Zaken verklaarde, dat "de EU en de VS gemeenschappelijke waarden en doelstellingen" hebben. En "laten we niet vergeten dat we inzake Irak het niet eens zijn met de VS wat de middelen betreft, maar wel wat het doel aangaat." Begrijpelijk, want het militaire overwicht van de VS geeft dat land de mogelijkheid om de vruchten te plukken van de olievoorraden in Irak en het Midden-Oosten. Het doel van aanvallen op andere landen met oorlog of 'vreedzame' middelen is en blijft: energiebronnen, politieke invloedsferen, nieuwe markten.

Te denken, dat de EU een vredesmacht is en als zodanig een tegenwicht kan vormen tegen de oorlogszuchtige VS is daarom zeer misleidend. Immers, deagressie van de VS is allerminst te wijten aan de persoonlijke neiging tot oorlog voeren van een Bush, maar aan de enorme economische belangen van een systeem, kapitalisme geheten, dat zonder oorlog niet kan bestaan. En datzelfde sociaal-economische systeem hebben we toch ook in Europa?

De Griekse regering zegt de oorlog niet te willen, maar toont zich wel bereid die oorlog - als die toch eenmaal begint - te rechtvaardigen. Het is namenlijk geen onrechtvaardige oorlog, maar een oorlog, die niet in haar belang is. De premier liet aan duidelijkheid niets te wensen over, toen hij bovendien verklaarde dat Griekenland niet mee zal doen aan de oorlog, maar alleen faciliteiten zal verlenen!

Aldus de regering, die al een oorlogsschip naar de Golf heeft gestuurd en de (Amerikaanse) basis van Soeda (op Kreta) ter beschikking stelt voor de aanval op Irak.

Als je dit alles op een rijtje zet, is het niet ovedreven te concluderen dat het voor de Europese bevolking al even gevaarlijk is zich te scharen achter de 'anti-oorlog'-regeringen. De interne tegenstellingen binnen de imperialistische club moeten benut worden door de volksbewegingen om zich te keren tegen het kapitalisme zelf, dat in zijn hoogste stadium meer dan ooit de oorzaak is van alle oorlogsellende op de wereld.