Machiavelli, David en Goliath door Griekse ogen bekeken

Door Anna Ioannatou

Een van de vele demonstraties tegen de afbraak van Griekse verworvenheden.
Toen de Italiaanse politieke theoreticus Nicolo Machiavelli (1469-1527) in zijn tijd ooit het beroemde, verguisde en sindsdien op alle mogelijke manieren willekeurig geïnterpreteerde "het doel heiligt de middelen" uitte, kon hij zich uiteraard moeilijk voorstellen hoe en door wie hij gecorrigeerd zou worden in het Griekenland van de 21ste eeuw en wel naar aanleiding van de Palestijnse kwestie.

Ondanks de traditioneel massaal pro-Palestijnse gezindheid van de Griekse bevolking, probeert officieel Griekenland zich ook op dit gebied aan te passen aan de (gemeenschappelijke) Europese politiek. Dus (ook) in dit geval een beleid van gelijke afstand houden tot (afge)slachtoffer en dader, die beiden de dialoog moeten leren, zoals dat heet. Eerst onderwerpt een tot de tanden bewapende agressor een ander volk en bezet zijn grondgebied. De aangevallene verdedigt zich met de weinige middelen die hij heeft, gebruikmakend van (anti)geweld, nadat na verloop van tijd gebleken is dat geen enkel gesprek, VN-resolutie, vredesinitiatief enz. enz. helpt. en dat na tientallen jaren. Dan zegt de 'beschaafde' wereld, dat de geweldspiraal doorbroken moet worden en dat beide partijen van de dialoog gebruik moeten maken, en dat ze allebei schuld dragen.

Als de Palestijnen gesprekken op de Griekse TV hadden kunnen volgen de laatste tijd, dan zouden ze gehoord hebben dat ze beter op moeten passen hoe ze strijden, want het doel heiligt niet alle middelen. Ook Arafat kan nog wat leren, omdat hij "kwalijk genoeg geen compromis sluit." En waarom? Nou, omdat "grote momenten grote compromissen behoeven." Dit bij monde van een 'linkse vernieuwer' van eeuwig reformerende centrumlinkse huize. Door soortgenoten werd ijverig ja geknikt. Andere stemmen, die uiteindelijk de meerderheid van de bevolking zouden vertegenwoordigen, waren niet uitgenodigd en worden in het algemeen zelden uitgenodigd, want de Griekse media moeten zich eindelijk eens aanpassen aan de beschaafde wereld, waar ze uiteindelijk deel van uit maken. Trieste verschillen met "het Westen", zoals drie jaar geleden in de berichtgeving over de bombardementen op Joegoslavië, mogen niet meer voorkomen.

Deze mediawanklanken blijven echter een tamelijk geïsoleerd verschijnsel, dat door de steeds gruwelijker feiten steeds meer achterhaald wordt. Het blijft een moeilijke zaak, gezien de historisch-politieke achtergrond van de Griekse samenleving, niet in duidelijke bewoordingen de beul van het Palestijnse volk aan de kaak te stellen.

In hetzelfde TV-debat, waarin gezegd werd dat grote momenten grote compromissen behoeven, kwam een regeringsvertegenwoordiger een duit in het zakje doen door te zeggen dat het blinde geweld van beide kanten moet stoppen.

Via deze beide uitspraken belanden we rechtstreeks in het hart van het aloude, welbekende opportunisme. Om niet misverstaan te worden: natuurlijk kun je van compromissen spreken en een houding van gelijke afstanden aannemen, als de bij een conflict betrokken partijen werkelijk in alle opzichten gelijk zijn en beiden tot het conflict aanleiding hebben gegeven. Maar in geval van flagrante schending van de meest fundamentele mensenrechten van een heel volk, is het op één lijn stellen van dader en slachtoffer en dan over compromissen spreken partij kiezen voor de onderdrukker. Op deze manier blijft bovendien de oorzaak van alle geweld - het bestaande sociaal-economische systeem met imperialisme als zijn hoogste ontwikkelingsstadium - buiten schot en dat is vermoedelijk ook de bedoeling.

Op het moment dat de ideologie van het (helemaal niet blinde) geweld in de vorm van de agressor (staatsterrorisme) en bezetter letterlijk over een weerloze bevolking heenrijdt om zich zogezegd te verdedigen tegen vormenvan geweld, die deze agressor zelf heeft veroorzaakt met zijn stelselmatige onderdrukking en vernedering en op het moment, dat de aangevallene, vechtend voor vrijheid, onafhankelijkheid en een menswaardig bestaan (op eigen bodem!) uit wanhoop en met ware doodsverachting besluit van de meest extreme strijdvormen gebruik te maken, omdat hij letterlijk niets anders dan zijn ketenen heeft te verliezen, krijgt hij te horen: sluit een compromis, blind geweld is slecht. Vergeet niet dat dit een groot moment is, dat dus een groot compromis behoeft, aldus de 'linkse' vernieuwers van het historisch gebeuren.

David en Goliath

Noch het geweld van Goliath (staat Israël, de zwaar bewapende arm van de VS in het Midden-Oosten), noch dat van David (de Palestijnen in dit geval) is blind. Het geweld van de eerste is het bewuste, doelgerichte geweld met alle middelen van de onderdrukker. Het geweld van de tweede is het democratische antigeweld uit noodzaak van de onderdrukte, die na tientallen jaren wrede vertrapping - zonder dat ook maar één compromis tot een oplossing heeft geleid - nog alleen maar tot extreme strijdmiddelen zijn toevlucht kan nemen.

Niets is zo makkelijk als vanuit een brede leunstoel deze middelen te veroordelen, hoe verwerpelijk ze ook zijn. Nog erger: in zo'n geval van een compromis spreken tussen onderdrukker en onderdrukte, is medeplichtig zijn aan de misdaad.

In bovengenoemd debat werd door een vertegenwoordiger van de centrumrechtse Nea Dimokratia gezegd "we zijn Palestijnen, net zoals we sinds 11 september Amerikanen zijn." Ook deze gelijktrekking is erg leuk, temeer daar de centrumlinkse verdedigers van gelijke afstanden, compromissen en veroordeling van 'blind' geweld nog niet op het idee gekomen waren zichzelf tot Palestijnen om te dopen.

Het heeft weinig zin te proberen uit te maken, wie 'rechtser' of 'linkser' is en de Palestijnen zijn er niet mee geholpen. Een ding is wel zeker: grote conflicten brengen geen grote compromissen, maar wel grote waarheden, doordat iedereen gedwongen is kleur te bekennen en wie dat niet doet daar toch kleur mee bekent.