De facade van de Kerstmarkt

Door Piet Schouten

Het is 12 november 2000, de binnenstad van Aken maakt zich op voor de jaarlijkse Weihnachtsmarkt. Het kapitalisme toont in de etalages zijn overproductie in kerstversiering. Als bezoeker interesseer ik me echter veel meer voor de vele historische monumenten uit het feodale 'Heilige Roomse Rijk' en de latere opkomst en neergang van de vele koninkrijkjes en het keizerrijk. De geschiedenis van de twee imperialistische wereldoorlogen is nog steeds moeilijk te onderzoeken in de musea of geschiedenisboekjes.

In het Zeitungsmuseum ligt o.a. het allereerste exemplaar van Die Neue Rheinische Zeitung (opgericht door Karl Marx) met de in het Duits vertaalde Marseillaise en L'Aurore met het artikel 'J'accuse' (ik beschuldig) van Émile Zola. De nazi's hebben zo'n 1200 joodse burgers uit Aken de dood ingejaagd. Ter nagedachtenis aan de fascistische barbarij staat een monument voor de, na de oorlog nieuw opgebouwde, synagoge. Op 10 november demonstreerden 5000 scholieren in het centrum van Aken ter nagedachtenis aan de Kristallnacht, tegen vreemdelingenhaat en opkomend fascisme. Niet ver van de gebouwen van de Deutsche Bank in Aken staat de zogenaamde Geldbrunnen, een typerend beeldhouwwerk dat de 'kringloop van het geld symboliseert' (van het bankkapitaal wel te verstaan). Daar vind ik Martin, een dakloze, werkloos, geknield, bedelend op straat in de kille novemberregen. Ik nodig hem uit voor 'n kop koffie in één van de vele 'Konditoreien' en we raken in gesprek. Martin is één van de 250 daklozen in Aken. Er komen er elke dag meer bij door werkloosheid, huurschuld, echtscheidingen enz. Martin heeft beide ouders verloren (verkeersongeval) en heeft verder geen familie die hem kan helpen.

De daklozen hebben een eigen dagcentrum, annex eethuisje, opgericht. Van de kerken krijgen ze mondjesmaat wat toegestopt. Het kapitalisme heeft geen oog voor ons, zegt hij, terwijl we samen langs de volle 'Schaufenster' (etalages) lopen. Wat hij vindt van de 'hereniging'? De mensen in het oosten zijn belazerd door Kohl c.s. en hij kent nogal wat ex-DDR-burgers met flinke frustraties. De kringloop van de kapitalistische crises bereikt zijn hoogtepunt in dit tijdperk. Daarmee zal de zeepbel - van geld in nog méér beursgeld dat niet in de gemeenschap geïnvesteerd wordt - op een dag uit elkaar spatten. Ik verzeker hem dat communisten (in Duitsland de DKP) aan de zijde van alle onderdrukten staan en vechten voor een echte sociale wereld. Niet voor een corrupte etalage van Kohl, Schröder c.s. waarvoor hij geen goed woord over heeft. Met 'n warme handdruk en 'n sprankje hoop in zijn ogen neem ik afscheid van hem. Even later loop ik langs aanplakbiljetten van komende demonstraties van vakbonden.