Ron Verhoef
De incidenten tijdens de Tour de France van dit jaar hebben een interessante discussie op gang gebracht. Is de commercialisering in de sport niet te ver doorgeslagen? Moeten we wel alle kranten toestemming geven om met fotografen tijdens de Tour aanwezig te zijn? Moet er wel zoveel worden uitgezonden? De discussie is zeker interessant. Juist nu we zien dat er op amateursport veel bezuinigd wordt, terwijl de overheid wel veel geld uitgeeft aan topsport.
Het argument voor die flinke uitgaven aan de topsport is altijd dat de economie hiervan groeit. Zo wil Drenthe wederom de start van de Vuelta organiseren in 2014 ook al kost dit de provincie handenvol geld. Vorige keer leverde het de winkeliers echter meer geld op dan het de provincie gekost heeft, zo luidt de rechtvaardiging. Via de extra belastingen verdient de overheid ook nog iets. De hamvraag is echter wat de gewone burger ervan merkt.
Zijn we met de start van de Tour in Rotterdam en Den Bosch, de Giro-start in Groningen en Amsterdam en de Vuelta-start in Drenthe iets opgeschoten? Hebben we er iets van gemerkt? Is het zo dat de sport er op vooruitgegaan is? En dan bedoel ik de amateursport. Het antwoord is nee. In Zuid-Oost Drenthe heeft de gemeente de huur van voetbalvelden zelfs verdubbeld en voor sommige clubs zelfs verviervoudigd. In kleine dorpen kunnen jonge kinderen al helemaal niet meer naar een sportclub. Als ze willen sporten moet dat in de dichtstbijzijnde grote stad.
Sponsoring schiet hiermee ook weinig op. Een enkele sponsor is daadwerkelijk begaan met een sport en steunt daarom de plaatselijke vereniging, maar de meeste bedrijven bekijken het uitsluitend commercieel. Aangezien profsport een groot bereik heeft levert sponsoring een bedrijf veelal heel wat op. Plaatselijke clubs kunnen het wel schudden.
In de voetbalbranche is dat al niet veel anders. Gemeenten stoppen enorm veel geld in de plaatselijke profvoetbalclubs, want dat is goed voor het imago. Zoals gemeld heeft de gemeente Emmen de huur van sportvelden met honderden procenten verhoogd, tegelijkertijd heeft de gemeente de betaalde voetbalclub toestemming gegeven om voorlopig af te zien van het aflossen van de schuld die de club bij de gemeente heeft. En zoals we weten speelt dit niet alleen in Emmen maar ook bij grote clubs zoals PSV.
Waar de gewone man dus niet meer kan sporten wordt aan de andere kant miljoenen besteed aan betaalde clubs en niemand schijnt zich af te vragen waarom. Is het niet zo dat een commercieel bedrijf zelf zijn broek moet kunnen ophouden? Moet de overheid er niet zijn voor iedereen en niet voor een kleine elite?
De Tour heeft de afgelopen jaren steeds meer commercie toegelaten, want dat was goed. Goed voor de sport? Nee, goed voor de winst en die is belangrijk voor aandeelhouders. De organisatie die de Tour de France organiseert is immers een beursgenoteerd bedrijf en de aandeelhouders willen wat terug voor hun geld. Dat de veiligheid van wielrenners daarbij in het geding kwam is nooit echt een probleem geweest. Jarenlang waarschuwde een beperkte groep er immers al voor en werd gezien als een zeurpiet. Geld moest rollen. Nu er twee ernstige incidenten hebben plaatsgevonden komt de discussie wellicht echt op gang.
Laten we niet vergeten dat de Tour vanaf het begin een commercieel evenement is geweest. Oprichter Henri Desgrange begon met de Tour om zijn sportkrant L'Auto (de huidige L'Equipe) te promoten. Op die manier wilde hij de concurrentie aan met de sportkrant Le Vélo die dan weer Parijs-Nice organiseerde. Vanaf het begin werd er dus al reclame gemaakt en de reclamekaravaan rijdt ook al vanaf het begin mee. In dit soort evenementen is het dus nooit gegaan om het sportieve element, maar altijd om de commercie.
Nu de grote invloed van de commercie op de sport op de agenda staat, is het wellicht een idee om eens een discussie te voeren over het te besteden geld aan sport. Is het terecht dat het NOC-NSF zich bijna uitsluitend richt op topsport zodat we bij de Olympische spelen mee kunnen doen met de grote landen? Is dat werkelijk waar sport om gaat? In mijn ogen niet. Het geld voor sport zou beter besteed kunnen worden aan de amateurclubs, aan jeugdige sporters en aan de vele vrijwilligers die dat allemaal mogelijk maken. Dat wil niet zeggen dat er geen Tour meer zou mogen zijn, maar wel dat de overheid die Tour niet meer zou moeten subsidiëren ten koste van amateurs. De Tour is een beursgenoteerd bedrijf. Daar moet geen gemeenschapsgeld heen. Een deel van zijn winst zou juist moeten worden ingezet voor publieke doelen en ten goede moeten komen aan amateursport.